Wydawnictwo: Universitas

Filtr:

Wydawnictwo: Universitas

Allotopie. Topografia światów fikcjonalnych

Książka Allotopie. Topografia światów fikcjonalnych powstała z bardzo przyziemnej potrzeby: stworzenia swego rodzaju kompendium zbierającego teorie fikcji i narracji przydatne w analizowaniu literatury fantastycznej i światotwórczej. W odróżnieniu jednak od większości typowych monografii fantasy i SF tutaj głównym celem stała się próba zrozumienia fenomenu tytułowej allotopii – czyli takiego osobliwego świata, który mimo całej swej fantastyczności dąży do ukazywania się czytelnikowi jako wręcz bardziej realny aniżeli świat rzeczywisty. Z tej jednakowoż racji, że allotopia jest raczej rodzajem fikcyjnego świata niż gatunkiem czy nawet konwencją, przywoływane w książce powieści i cykle powieściowe – m.in. Płasklandia Edwina Abbotta Abbotta, Silmarillion J.R.R. Tolkiena, Peanatema Neala Stephensona czy Inne pieśni Jacka Dukaja – ukazują konieczność interdyscyplinarnego otwarcia badań literaturoznawczych, którym przychodzi nieraz kapitulować przed złożonością obecnych w nich konstrukcji narracyjnych. Opisywany tu szczególny przypadek fantastyki światotwórczej ma w konsekwencji niewiele wspólnego z typowym zabiegiem fantastyki, porywającym czytelnika z przydomowego ogródka do „nibylandii” i dziedziny ułudy – za to o wiele więcej ze świadomym zamieszkaniem w „nigdylandii”, i to w dodatku z wszelkimi konsekwencjami wydziedziczenia z wszystkiego tego, co naturalne, prawdziwe, faktyczne, swojskie i znajome.

Autentyczność i nowoczesność. Idea autentyczności od Rousseau do Freuda

Seria HORYZONTY NOWOCZESNOŚCI Czym jest autentyczne ja? Na czym polega autentyczne istnienie? Kiedy „jesteśmy sobą", a kiedy nakładamy jedynie maskę, która przesłania naszą prawdziwą osobowość? Epoka nowoczesna postawiła te pytania w samym centrum swojej refleksji o człowieku i ludzkim świecie. Absorbowały one pisarzy, poetów, filozofów. Udzielano na nie bardzo różnych odpowiedzi. Rousseau poszukiwał autentyczności w „naturze", romantycy próbowali ją odnaleźć w wyobraźni czy ironii, inni uznawali, że rozwiązaniem zagadki autentyczności jest wola mocy albo poryw pstychotycznego szaleństwa. Która z tych odpowiedzi jest prawdziwsza, bardziej inspirująca? Książka stanowi próbę analizy metamorfoz, jakim podlegało pojęcie autentyczności w eopoce nowoczesnej. Od Rousseau, poprzez Herdera, Shelleya czy Nervala, aż po Nietzschego, Freuda i późniejszych krytyków psychoanalizy śledzi historię jednej z największych obsesji człowieka nowoczesnego.

Bolesława Leśmiana światopogląd nowoczesny

Książka Jana Zięby poświęcona w całości filozoficzno-estetycznej eseistyce Bolesława Leśmiana jest próbą przywrócenia tej niezwykle inspirującej części dzieła wybitnego poety należnego jej ważnego miejsca we współczesnych polskich badaniach literackich. Chodzi tutaj zarówno o ukazanie jej dużego znaczenia w obrębie całej twórczości Leśmiana, jak też o uznanie jej za jedno z istotnych świadectw nowoczesnej świadomości artystycznej polskiej literatury XX wieku.

Cień wiśni. Natura w kulturze japońskiej: Doi, Saito, Kagawa-Fox

Książka proponuje krytyczne spojrzenie na miejsce i funkcje natury w kulturze japońskiej, w perspektywie społecznej, estetycznej i, przede wszystkim, etycznej, przy czym punktem wyjścia są prace trzech współczesnych autorów/autorek japońskich, Takeo Doi, Yuriko Saito oraz Midori Kagawy-Fox. „Za nader cenne uważam przedstawienie polskiemu czytelnikowi rewizji powszechnie obowiązującego „sentymentalnego” poglądu na temat wzajemnych odniesień człowieka i natury w kulturze Japonii. Poglądowi temu ulegają nadal sami Japończycy i dopiero w ostatnich latach japońscy badacze, reprezentujący różne dyscypliny i posiadający doświadczenie zdobyte na Zachodzie, podjęli wysiłek analitycznego rozpatrzenia problemu w całej jego złożoności, wskazując na jego – dotąd pomijane – negatywne strony. I tak pozytywny ładunek konotacyjny zawarty w pojęciach takich jak amae czy mono no aware może obrócić się w swe przeciwieństwo, wywołując postawy obojętności wobec przyrody lub też prowadzić do jej wyniszczającej eksploatacji”. „…jest to niezwykle interesująca, wręcz porywająca książka…” prof. dr hab. Krystyna Wilkoszewska

Dramat czasu i wyobraźni. Filmy Wojciecha J. Hasa

Dzieła Wojciecha Hasa można nazwać nieustającą refleksją nad naturą czasu. Książka zawiera analizy i interpretacje wszystkich pełnometrażowych filmów fabularnych reżysera. Ich głównym motywem jest doświadczenie czasu rozumiane jako subiektywne przeżycie człowieka. Jest to czas świadomości, pamięci i wyobraźni, istniejący na ekranie za sprawą charakterystycznej koncepcji bohatera i filmowej wizualizacji. Analizy filmów ujawniają także, w jaki sposób reżyser powiązał subiektywne doświadczenie czasu z problematyką egzystencjalną, historyczną i filozoficzną. Istotnym motywem książki jest literacki kontekst dzieł Hasa (filmowe adaptacje literatury) oraz wpływ tradycji romantycznej na stworzoną przez niego formułę kina poetyckiego. To za sprawą tych powiązań bohaterowie Hasa niosą w sobie znamię indywidualnego doświadczenia czasu, wprowadzając zarazem widza w obszar sztuki, w którym doświadczenie to zaistnieć może w szerszym jeszcze wymiarze.

Erros. Mesjański witalizm i filozofia

Seria HORYZONTY NOWOCZESNOŚCI. Tom 96 Co łączy Spinozę, Bergsona, Freuda, Rosenzweiga, Benjamina, Levinasa, Adorno i Derridę? Pierwsza, samonasuwająca się odpowiedź – że są to myśliciele, w których teoriach można odnaleźć echa tradycji żydowskiej – jest trafna, ale nie wyjaśnia zamysłu tej książki. Odpowiedź ciekawsza, pogłębiająca tę pierwszą przez wskazanie na pewną teoretyczną część wspólną, głosi, że są to myśliciele, którzy to, co specyficznie ludzkie, lokują w zasobach energetycznych bytu imieniem człowiek: w jego szczególnej – bezjakościowej i nadmiarowej - popędowości, wyróżniającej człowieka na tle innych stworzeń. W przeciwieństwie zatem do tych myślicieli, którzy ludzką differentia specifica umieszczają w momencie hermeneutycznym, czyli w inicjacji w sferę symboliczną, nasi autorzy są zdania, że – z pozoru tautologicznie – człowiek od razu rodzi się człowiekiem: istotą obdarzoną sobie tylko właściwą energią popędową, której losy decydują o jego człowieczeństwie. Człowiek zatem to nie tyle byt, który mówi - a przynajmniej nie w porządku pierwszej różnicy - ile raczej byt obdarzony szczególnym modi życia: życiem problematycznym.

Estetyka i sztuka japońska. Wybrane zagadnienia

Książka jest rodzajem wstępu do estetyki i sztuki japońskiej. Jej zasadniczym celem jest wprowadzenie polskiego czytelnika w coraz bardziej popularną w naszym kraju dziedzinę wiedzy. W książce omówione zostały główne problemy związane z ogólnymi cechami tradycyjnej estetyki japońskiej oraz jej historia od czasów najdawniejszych do współczesności.

Fantazmat zróżNICowany. Socjologiczne studium przemian tożsamości gejów

Seria HORYZONTY NOWOCZESNOŚCI. Tom 37 Książka zawiera rozległą analizę kulturowych aspektów seksualności i homoseksualności, wpisując się w szerokie tło przemian kulturowych i rozwoju myśli humanistycznej XX wieku. Głównym źródłem inspiracji, a zarazem przedmiotem krytycznej analizy jest dla autora myśl Michela Foucault oraz kontynuacje francuskiego poststrukturalizmu. Jacek Kochanowski przedstawia problematykę tożsamości seksualnej z perspektywy socjologicznej oraz ewolucję sposobów definiowania fenomenu homoseksualności w teorii społecznej i praktyce badawczej. Skupia się na społecznej teorii queer, jednej z awangardowych koncepcji współczesnej socjologii Zachodu, wpisującej się w szerszy paradygmat tzw. cultural studies, która zakłada obecność hetero-normy, determinującej naznaczanie i wywołującej wrogość wobec rozmaitych zachowań seksualnych. Posługując się kategorią derridiańskiej różni, a także inspirując się pracami Marii Janion, autor poddaje analizie dekonstrukcyjnej zróżNICowane światy, wewnątrz których buduje się i rozpada gejowska (nie)tożsamość.

Film japoński a kultura europejska. Obcość przezwyciężona?

Czy Europejczyk uformowany przez reguły myślowe i konwencje estetyczne swojej kultury jest w stanie przezwyciężyć obcość w kontakcie z wyrosłym na gruncie odmiennej kultury filmem japońskim? Albo inaczej: czy w ogóle powinien dążyć do zniesienia owej obcości? W jaki sposób zachodni odbiorca dzieł Akiry Kurosawy, Yasujiro Ozu, Masaki Kobayashiego może złagodzić „szok kulturowy”, jakiego nieuchronnie doznaje podczas projekcji dzieł japońskich mistrzów ekranu? Na te i wiele innych fascynujących pytań stara się odpowiedzieć autorka w swojej książce, analizując najbardziej reprezentatywne dla odmiennych przypad-ków obcości kulturowej dzieła, wnikliwie omawiając ich specyfikę estetyczną i filozoficzną, przybliżając rozmaite aspekty mentalności człowieka Dalekiego Wschodu, które stanowią o artystycznej niepowtarzalności japońskiego kina.

Filozofia zła: Nabert, Marcel, Ricoeur

Wypowiedzenie pierwszego Tak wobec jawiącej się rzeczywistości pociąga za sobą postulat poszukiwania jej sensu, który uzasadniałby owo Tak.

Galaktyki, biblioteki, popioły

Książka jest wynikiem analitycznej interpretacji twórczości Becketta, Borgesa, Celana, Geneta, Grassa, Greenewaya, Lema, Marqueza, Schulza i Nietzschego, która w przejmujący sposób odsłania problemy świata współczesnego, odmalowując w sposób bardzo wyrazisty nas samych.

Gilles Deleuze. Struktury - maszyny - kreacje

Seria HORYZONTY NOWOCZESNOŚCI. Gilles Deleuze. Struktury – Maszyny – Kreacje to pierwsza w języku polskim próba całościowej wykładni myśli Deleuzjańskiej.